تقویم ایران یکی از قدیمیترین و غنیترین تقویمهای جهان است که حاوی مناسبتهای متعددی از جنس تاریخی، ملی، مذهبی، فرهنگی و طبیعی است. این مناسبتها نشاندهندهی تاریخچه، هویت، اعتقادات، فرهنگ و آداب و رسوم مردم ایران است که در طول قرون به وجود آمده و از نسل به نسل انتقال یافتهاند. در این مقاله به معرفی برخی از این مناسبتها و راههای جشنگیری آنها میپردازیم.
مناسبتهای تاریخی و ملی
مناسبتهای تاریخی و ملی تقویم ایران به یادآوری رویدادها و شخصیتهای مهم و تأثیرگذار در تاریخ و سیاست ایران میپردازند. این مناسبتها معمولاً با مراسم رسمی، سخنرانی، راهپیمایی، نمایشگاه، انتشار مقاله و کتاب و غیره جشنگیری میشوند. برخی از این مناسبتها عبارتند از:
- ۱۲ فروردین، سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ و تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران.
- ۱۰ اردیبهشت، سالروز ثبت نام خلیج فارس به عنوان نام تاریخی و جغرافیایی این آبهای ملی ایران در سازمان ملل متحد در سال ۱۳۶۹.
- ۱۳ آبان، سالروز تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام در سال ۱۳۵۸ و آغاز ۴۴۴ روز گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی .
- ۲۰ فروردین، سالروز راهاندازی غنیسازی اورانیوم در کارخانهٔ نطنز و ورود ایران به کشورهای دارای فناوری هستهای در سال ۱۳۸۴ .
- ۳۰ اردیبهشت، سالروز تصویب قانون جمعیت و توسعه خانواده در مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۷۹ .
مناسبتهای مذهبی
مناسبتهای مذهبی تقویم ایران به یادآوری رویدادها و شخصیتهای مهم و تأثیرگذار در تاریخ و اعتقادات اسلامی و شیعی میپردازند. این مناسبتها معمولاً با مراسم عبادی، مداحی، سوگواری، شادی، زیارت، نذر، صدقه و غیره جشنگیری میشوند. برخی از این مناسبتها عبارتند از:
- ۱ تا ۴ فروردین، جشن سال نو و آغاز بهار در فرهنگ ایرانی و اسلامی .
- ۱ شوال، جشن پایان ماه مبارک رمضان و روز عبادت و شکرگزاری خداوند .
- ۱۰ ذیالحجه، جشن بزرگترین عبادت اسلامی و یادآوری فداکاری ابراهیم (ع) و اسماعیل (ع) .
- ۱۸ ذیالحجه، جشن بزرگترین عید شیعیان و یادآوری ولایت و امامت علی (ع) به دستور پیامبر اسلام (ص) .
- ۱۰ محرم، روز عزاداری بزرگترین شهادت تاریخ اسلام و یادآوری قیام و شهادت حسین (ع) و یاران باوفایش در کربلا .
مناسبتهای فرهنگی و طبیعی
مناسبتهای فرهنگی و طبیعی تقویم ایران به یادآوری رویدادها و شخصیتهای مهم و تأثیرگذار در فرهنگ و ادبیات ایران میپردازند. این مناسبتها معمولاً با مراسم ادبی، هنری، علمی، ورزشی، گردشگری، محیط زیستی و غیره جشنگیری میشوند.